Tuesday, December 1, 2009

12. Mi no por

Esaki mi ta skirbi pa mi amiga ku semper ta bisami: “Mi no por”.

Tin algun téknika i ehersisio pa yudabu train bo serebro. Paso a paso bo ta hasi sierto ehersisio pa bo sòru pa bo bai sinti bo mes bon. Tin un téknika básiko pa kada sentido: e téknika pa drai sentimentu pa stòp sentimentu negativo, e téknika “rewind” pretu/blanku pa neutralisá imágen desagradabel i finalmente e téknika di stèm sèksi pa stòp di pensa òf loke nan ta yama pena.

Ántes mi tabata papia/skirbi hopi tokante di e kambio di kerenshanan negativo, den esei mi ta konvensí ku na momentu ku bo mes eksperensha ku na un manera lihé i fásil bo por bai sinti bo mes bon, bo ta adaptá bo kerenshanan negativo outomátikamente.
Esei ta nifiká ku e papel ku kerenshanan ta hunga ta bira mínimo. Esei ta bon pasobra tin biaha ta parse ku, ku pensamentu positivo bo por realisá tur kos. Esei no ta e kaso. Tin sufisiente ehèmpel di kos ku no por. Ami no por bira promé minister di Kòrsou, maske kon positivo mi ta pensa. E idea ku si bo ke un kos bo ta hañ'é òf si un kos ta pa bo, ta ridíkulo. Práktika ta demostrá ku ora bo ke un kos asina tantu bo ta frustra bo mes i sabotiá e proseso.
Nos mester sali for di e punto di bista ku bo por mas ku bo ta kere. En realidat bo por sali for di e punto di bista ku semper tin sinku posibilidat mas, pa realisá algu òf pa solushoná algu, ku bo ta kere.

Den kaso ku bo tin algu ku bo ta pensa ku no por, pero lo bo ta deseá pa logra i kual kos ku inisialmente lo mester por logra, purba e siguiente ehersisionan:

Paso 1: Kambia e frase “mi no por” den “mi no por ainda”. Ripara e diferensha èkstra ku e pida palabra ei ta trese den bo sentido i kuantu posibilidat mas ta manifestá nan mes. Por ta bo no por ainda pero bo por siña.

Paso 2: Imaginá bo mes kon lo bo ta ora si bo por. Si ta algu ku bo por hasi, imaginábu kon esei lo ta na momentu ku bo ta hasiendo’e. Mas bo imaginábu kon lo bo komportá bo mes ora bo por, mas bo ta programa bo serebro pa hasié den futuro.

Stap 3: Mayoria hende ta haña e promé biaha ku nan ta bai hasi algu nobo esun di mas difísil, p'esei mes mi ta konsehábu pa kuminsá ku e di dos biaha.

Imaginábu ku e kos ku bo ke hasi bo por hasié basta tempu kaba i ku entretantu ba bira asina bon den dje i ku bo ta hasié evidentemente bon, fásil i na un manera relahá. Kon e imágen aki ta diferensha su mes ku e imágen di paso 2?

Hopi biaha nos tin di haber ku téknikanan i pasonan, pero tin biaha e kambio di un òf mas palabra den un frase ta sufisiente pa dirigíbu den e direkshon korekto. I no esei so: na momentu ku bo bira bon den pone en asuntunan aki bon den palabra tambe ta bira mas fásil pa yuda dirigí bo ambiente direkto den e bon direkshon.


i

Sunday, November 1, 2009

11. No pordona pero lubida

“Bo por pordoná mi?” ta un pregunta hopi skucha. Un pregunta ku ta lagami strañá. Promé un hende ta hasi algu robes ku mi, i pa esei ami mester tuma akshon tambe. “Mi ta pordoná, pero lubidá nunka” porta lo ta mas pió. Esei ta bini pa lo siguiente: kasi sigur tur sorto di kos a sosodé i nos lo no bai bek na nan, pero ta tene e kosnan ei atras pa eventualmente tira nan na otro su kara despues.

No!, ta mucha mas hustu pa lubidá ku pordoná. Na e manera ei bo ta sòru pa e sali for di bo sistema i sigui sin hasi e relashon daño. Den un relashon amoroso òf di amistat ora un hende hasi un ko’i kèns bo por usa un téknika di “rewind” ku ta yama pretu/blanku. E téknika aki ta sòru pa e sélulanan di bo kráneo, ku ta purba tene e emoshon negativo brua di sistema ku e informashon ku nan tin mester pa yama e sentimentu desagradabel bai pèrdí.

E promé paso ta pa yama e imágen final di e suseso desagradabel. E imágen aki bo ta hasié pretu/blanku den bo mente i bo ta imaginábu e ku un muzik alegre. Despues di esaki bo ta “rewind” lihé e suseso desagradabel aki na pretu/blanku ku e muzik alegre te na e momentu ku e difikultat a kuminsá. Despues di esaki bo ta trese sinku bon momentu ku bo a eksperensha ku e persona ei i e imágen nan ei ta na kolo. Hasi esaki tres te sinku biaha i lo bo ripara ku e karga emoshonal di e suseso aki ta baha drástikamente òf kasi ta disparsé kompletamente.

Dor ku e karga emoshonal di e momentu a disparsé, e importansha i e seriedat ku kual nos serebro ta purba tene e momentu negativo tambe ta disparsé. Nos serebro ke tene su mes prinsipalmente okupá ku kosnan serio i asina esei disparsé e ora ei e serebro tin e tendensha fuerte pa lubidá susesonan kompletamente. I esei eksaktamente ta e mihó solushon pa “issues” bou di hende. Bai tèst e bo lagami sa!


i

Thursday, October 1, 2009

10. Tempu no ta kura tur herida

Tin biaha nan sa bisa ku tempu ta kura herida, pero tin nada ku ta ménos bèrdat.
Es mas pa hendenan ku tin problema psychiatriko, e problemanan si bo no tuma tempu, ta mas grandi so nan ta bira. E motibu pa ku esaki ta ku e serebro ta siña sierto patronchi negativo i tanten ku bo no kibra ku esakinan e patronchi negativo ta bira mas fuerte pasobra e serebro no sa kon otro hasié. P'esei ta importante pa dil ku asuntunan.

Esei no ta kita ku enbèrdat tempu ta importante. Un gran parti di problemanan ku hende ta eksperensha ta basá riba òf akontesimentunan desagradabel di den pasado òf prekupashon pa ku futuro. Tin hende ta pretendé ku bo tin ku biba pa awe. Kual kos ta hopi bèrdat, pero no promé ku bo logra neutralisá eventual rekuerdo negativo di pasado. Dor di neutralisá eksperenshanan desagradabel di pasado bo ta sòru pa ta mas fásil pa bo yega nan e bon momentunan di den bo pasado. Na e manera ei pasado ta bira un fuente di forsa, relahashon i konfiansa den bo mes.

Tambe pa futuro ta konta ku bo por atendé ku esei di sistema ku bo prekupashon nan pa futuro ta disparsé i bo futuro ta ser programa prinsipalmente pa pleizi, trankilidat i éksito. Ku pasado komo fuente di forsa i bo futuro na òrdu bo por relahá di bèrdat den presente. Asina bo ta haña tempu i espasio pa gosa di bèrdat di e momentunan bunita den bida.

i

Tuesday, September 1, 2009

9. Sinti bo mes bon inkonsientemente

Tin hende ku ta hasi diferensha entre:

inkapasidat inkonsiente (bo no por pero bo no sa tampoko ku bo no por),
inkapasidat konsiente (bo sa ku bo no por),
kapasidat konsiente (bo por pero bo mester pensa)
i kapasidat inkonsiente (tur kos ta logra outomátikamente).

E último ta pa asina tantu asuntu (pero no tur) e situashon mas ideal. Esei ta konta tambe pa grep riba emoshon. E preferensha ta pa bo ta sinti bo mes bon outomátikamente.
Danki na e manera ku mi a train mi serebro den e último añanan e sinti mi mes bon ta bai outomátikamente. Tanten ku mi mester hasi esfuerso pa lanta e sentido negativo dado okashon presentá.

Den un bon training lo bo por komprondé kon bo serebro ta funshoná i keremi e no ta traha segun un sistema lógiko. Es mas e serebro ta hasta anti-sistemátiko, esei ta nifiká ku prosesonan kaótiko ta hunga un papel mas grandi ku esnan rashonal. Esei ta e motibu ku sierto pensamentu ta drentabu sin mas, ku de bes en kuando sin mas un kantika ta den bo mente òf ku diripiente bo ta pensa riba algu di pasado. Diferente parti inkonsiente di bo serebro ta bringa aktivamente pa atenshon di e konsiente i un balansa, nanse for di e káos, nos vivensia ta sobresalí.
Pa akapará esaki den training por traha ku “instalashon inkonsiente”. Esakinan ta kuenta, struktura i patronchi ku ta traha riba bo subkonsiente via kua bo serebro di biaha ta bira inkonsiente kapasitá. E no ta bira den un biaha “super” kapasitá pero bo serebro ta komprondé hopi mas mihó kiko ta e intenshon.
Un bon ehèmpel ta mi mordementu di uña. Promé ku mi a kuminsá train mi serebro mi tabata morde riba mi uñanan. No tabata algu problemátiko pero si iritante, te un dia ku ma lesa den un buki un remarke di un profesor kon fis ta pa morde una si bo realisá bo mes ku tin hende hòmber ta bai baño anto no ta laba nan man na drechi i ta kana mishi ku tur man di porta ku bo tambe ta mishi kuné. Despues di esei semper ku mi tabata haña gana di morde una, mi tabata wak mi dedenan bon i kòrda e loke ma lesa den e buki.

Mayoria téknika pa bo haña grep riba emoshon ta bastante kompliká pa ehekutá nan kompletamente. Mas mihó ta pa train bo subkonsiente pa sòru outomátikamente pa pensamentu positivo drentabu ku imágen inspirá i bon sentimentu. Ora bo siña esaki na un manera lihé, humorístiko i relahá bo serebro lo komprondé kon esei ta traha.

i

Saturday, August 1, 2009

8. Pensa positivo ta saludabel?

Un di e tópikonan mas difísil ta si dor di pensa positivo bo por prevení malesa òf hasta por kura esaki. Esaki ta un tópiko kual a hasi relativamente investigashon sientífiko profundo i loke por prueba ta e kerensha na ku negativismo ta hasibu salu, ta yudabu kura lihé i ta bon pa bo.
Pues sientífikonan no por prueba ku dor di sinti bo mes bon i pensa positivo ta yuda, pero nan sa ku e opuesto, es desir sintibu malu i tin un estado di animo negativo ta hasi e situashon mas grave.

Tòg ta mas fásil papia ku hasi ora bo ser konfrontá ku kehonan físiko. Danki dios tin algun ehersisio ku ta yudabu sinti bon. Den esaki ta importante pa tene na kuenta ku ta bai mas pa bo sintibu bon ku pa pensa positivo. I tambe ta bai mas pa keda pensa positivo, ku tin un bon pensamentu un biaha so. E téknika mas importante ta visualisá un futuro salu.

Lo ta bon pa bo sali for di dos senario. Un worst-case senario kaminda bo ta mira bo mes ta sinti bon ainda den e sirkunstansianan di mas difísil i ku bo dil, ku e sirkunstansianan aki, mas bon ku ta posibel.‘
I un best-case scenario (kual bo ta hasi último) den kual bo ta mira ku riba un manera milagroso i spontáneo sanashon ta sosodé serka bo. E chèns ku esaki lo sosodé porta no ta grandi, pero a sabio pa a lo ménos ta habri pa posibilidatnan.

i

Wednesday, July 1, 2009

7. Dia di bandera di Kòrsou





INFORMASHON GENERAL
Bandera ta un instrumento pa identifiká un teritorio komo pais i òf parti di un pais. Bandera, huntu ku eskudo i himno ta forma símbolo di un pais. Punto di salida klave ta ku kada hende ku stima su pais ta honra su bandera i tambe bandera di otro pueblonan komo símbolo di mas haltu di un pais.


Orígen di Bandera di Kòrsou
Na aña 1984, Konseho Insular di Kòrsou a skohe for di e mil shete shen (1700) diseño ku a drenta, e aktual bandera. E diseñadó di Bandera di Kòrsou ta señor Martin den Dulk. Riba 2 di yüli 1984, Diputado di Enseñansa i Kultura, ing. W.M. Franco (†), tabatin e honor di hisa pa promé biaha Bandera di Kòrsou p’asina inougurá “Dia di Bandera” ofisialmente, pues 25 aña pasá Kòrsou a introdusí Su Bandera.


Kolónan
E koló blou di e bandera di Kòrsou ta ultramarino (Pantone 280) i e koló hel ta hel lamunchi (Pantone 102). E faha mas ariba ta simbolisá nos shelu, e faha mas abou ta simbolisá e laman ku ta rondoná Kòrsou. E koló blou ta simbolisá fieldat di nos pueblo. E faha hel ta simbolisá nos solo skèrpi i e karakter alegre di nos pueblo.
E sinku puntanan di e streanan ta simbolisá e sinku kontinentenan di unda e diferente gruponan di poblashon di Kòrsou a sali. Strea ta símbolo di konfiansa, speransa i espektativa. E koló blanku di e streanan ta simbolisá pas i felisidat ku nos tur ta aspirá.

Pa evitá mal uso di Bandera di Kòrsou (meskos ku tur pais), Kòrsou tambe a stipulá algun regla na 1984.

Monday, June 1, 2009

6. Geld maakt niet gelukkig

E dicho ta bisa “geld maakt niet gelukkig”, pero investigashon resien ta laga mira ku hende ku sèn ta mas felis ku sin sèn pasobra nan tin ménos problema anto nan mester wòri ménos. Di tur manera hende ta resultá di ta ménos rashonal ora ta trata sèn. Asina hopi hende ta haña hopi mas grave si nan a paga 10 florin di mas na kompra di siman, ku ora nan paga 10 florin di mas na nan fiansa personal. Mayoria hende ta preferá di haña 100 florin riba kaya ku nan gastu anual di koriente baha dor di ekonomisá.

Mi ta sali for di e punto di bista ku abo meresé di gana 4 biaha mas sèn pa bo produsí 2 biaha ménos trabou, pero realidat ta mustra ku esei por solamente si bo siña mas abilidat aserka. No pa nada ku den e tempunan aki di krísis gobièrnu ta dirigí su mes riba enseñansa i formashon. Formashon ta mas importante ku nunka. Solamente ta e kaso pa skohe e formashon korekto.

Si bo tuma nota di invershon nan e klima di bolsa no tabata di kanta makamba e último lunanan. Awor tin algun hende ku ta pretendé ku awor ta e mihó tempu ta drenta, pero e rísikonan ta muchu grandi. E mihó invershon ku mi konosé ta e invershon den bo mes i tambe den bo mes nogoshi. E ora ei bo tin tur kos den bo mes man i lo bo por stipulá ku bo mes dedikashon kon bon lo bai.

ir

Friday, May 1, 2009

5. Kon ABO por yuda desaroya ekonomia

Aña pasa m’a skirbi algu tokante di krísis ekonómiko. De situashon di krísis hende ta reakshoná semper masha basal. Nos ta laga emoshonnan negativo i restringí dirigí nos.

Seguridat ta para dilanti! Den e krísis aki nos a pèrdè prinsipalmente e konfiansa i kurashi. Intervenshonnan den kompanianan no ta dirigí mas riba retené pero mas riba kresementu i desaroyo. Hopi hende ta pensa kon pa kambia e situashon. Pa esei bankonan lo mester tribi di fia oto banko sen. Kompanianan lo mester invertí na lugá di ekonomisá i konsumidónan lo mester laga sèn lora.

Esaki ta lógika di hende inosente. Partidonan tòg ta tribi masha tiki pa tuma inisiativa. Pa esei e rísiko ta muchu grandi pasobra nos ta dependé di otronan tambe. I asina nos ta bini bek na kuminsamentu. Kiko lo mester hasi pa hende bolbe haña konfiansa? Kon ABO lo por sòru pa bo mes en todo kaso tin ménos molèster di e krísis? I di ki sistema bo por saka benefisio for di dje?

Tarda pa ranka.
E situashon aki bo konosé sin duda. Bo ta pará den fila kual ta okashoná pa lus di tráfiko ku kada bes ta laga algun outo so pasa den lus bèrdè. Leu aya bo ta mira ku e lus ta bira bèrdè bolbe kambia bira kòrá. I kada bes ku e lus bira bèrdè ta dura un sin fin promé ku e fila move. I bo por mira tambe kon bini esaki ta sosodé. Ora e outo mas dilanti ranka sali, e ora ei numa shofùr na e di dos lugá ta kuminsá hinka e outo den spit. I ora e outo ei kuminsá kore e ora ei numa e di tres shofùr ta drenta akshon. I asina ta dura un eternidat promé ku finalmente bo por skùif bai algun meter dilanti. Prinsipalmente ora bo ta kasi yega e krusada, esei ta iritante. E rankamentu poko poko di e hendenan ku ta bo dilanti ta sòru pa e lus bira kòrá nèt ora abo ta na turno.

E solushon parse masha simpel. Si tur hende kuminsá kore poko poko ora e lus bira bèrdè, e fila ta sali manera un trein largu. I asina mas outo por pasa den lus bèrdè.

Dikon esei no ta logra? Aparentemente outomobilistanan no tin konfiansa ku esun nan dilanti lo por ranka sali lihé. Sin embargo, pa nan por sigui kore, nan ta dependé (nan no por pasa riba di esun ku ta para nan dilanti) i ta p’esei nan ta den ekspektativa. Nan no ta antisipá riba e movishon di hinter e fila pero ta warda te ora ku esun nan dilanti drenta den akshon. Nan ta aktua segun e prinsipio di: mira promé i kere despues! Te ora e kaminda ta liber nan ta kuminsá move. I pasobra tur hende ta hasi mes un kos nan, nan turno e ta tarda e adelanto.

Sunday, March 1, 2009

3. Duna kòmplimènt

Dia 1 di mart ta dia pa duna kòmplimènt. Kòmplimènt ta un instrumento di maneho poderoso, kòmplimènt ta un kenshi riba su mes. Ta di importansha pa bo ekspresá bo balorashon na e bon momento i di un bon forma. No ta e intenshon pa bo kòmplimènt krea speransa falsu. Lo bo no ke despresiá otro hende na momentu ku bo ta balorá unu so. Tampoko bo no ke pasa pa un hende ku ta kada bes ta duna kòmplimènt manera ku ta chifla bo ta chifla. Na momentu ku tur dia bo duna kòmplimènt di mes un forma e balor di bo kòmplimènt ta baha. Esei tambe bo ke evitá.

Aki ta sigui 12 manera riba kua bo por duna kòmplimènt. Bo por mira diferensha den e balor di e kòmplimènt. Tambe tin diferensha kon ta tuma e kòmplimènt.

Sunday, February 1, 2009

2. Obama, e kuminsamentu nobo

Bo no tin mester di ta simpatisadó di Obama pa bo tin rèspèt pa e hòmber aki i e retonan ku e ta konfrontá na kuminsamentu di su presidensia di un pais kual probablemente ta e nashon mas poderoso na mundu.
Mi sa di propio eksperensha kiko ta nifiká habri kaminda nobo i ne mes momento hana rekonosimentu di hende anto otro nan ku ta odia bu.Obama lo no por realisá masha su so. E mester di hende rondó di dje ku ke yuda pa huntu konstruí un mundu nobo.
.

Thursday, January 1, 2009

1. Kon plania bon intenshon: Hasi di 2009 é mihó aña di bo bida

E tópiko di e siman aki ta pa sa kon bo por formulá meta, di sistema ku bo tin chèns grandi, pa realisá esakinan realmente. Tambe pasobra e temporada pa plania bon intenshon ta den kurpa.

Importante den esaki ta pa bo visualisá bo metanan i bon intenshon. Un meta formulá riba papel ta muchu limitá. Un imágen no tin límite i ta bisa mas ku mil palabra. Imaginábu kon bo bida lo ta na momentu ku bo realisá bo meta. Dor di imaginábu kiko i kon bo ta visualisá esaki bo ta bisa bo supkonsiente kiko ta e intenshon. Di e sistema ei bo metanan konsiente i inkonsiente ta riba un liña i bo ta bai realisá bo metanan pa 100% di e tempu. Afortunadamente pa gran parti inkonsiente asina ei bo por disfrutá na un manera relahá di e momentunan bunita di bida sin ku bo ta sinta frustra bo mes hinter dia riba loke bo no a realisá ainda. Visualisá un imágen kla di bo intenshon i despues lubid’é.

Tambe ta di importansha pa bo sòru di proponébu kosnan ku bo mes por realisá. En bes di imaginábu ta gana e premio mayó di brièchi, lo ta sensato pa mira bo mes kon bo ta desaroyá i riba bo mes forsa bo ta realisá loke bo kier. Sòru pa ta kla pa bo mes kiko bo ta eksperensha, kiko bo ta wak, sinti i tende na momentu ku bo ta realisá bo meta. Si esaki no ta kla pa bo, por ta e kaso ku bo a realisá bo meta kaba, pero ku bo no ta konsiente di esei.

Pa klousura ta sensato pa kontrolá si en realidat ta bai mihó ku bo na momentu ku bo realisá bo meta, ku bo ta keda safe i ku bo no ta tuma rísiko grandi. Meskos ta konta pa bo famia i ser nan kerí. Despues di esei ta sigui eventualmente e organisashon pa kual bo ta traha i e komunidat. Pero tòg prinsipalmente bo mes i bo ser nan kerí. Lo ta ideal pa hinter mundu bai dilanti ora bo realisá bo metanan, pero si ta trata solamente bo mes mundu, e ora ei tambe ta bon.

Kòrtiku i konkreto: Hasi di kada dia e mihó dia di aña. Sea gradisidu tur dia di nobo pa loke bo tin. Mi ta deseábu un 2009 FABULOSO!

Imo.